Wat ooit begon als een groep islamleerkrachten met een welomlijnd politiek doel, groeide al snel uit tot een socioculturele vereniging met een brede missie en een wereldwijd bereik. Hoe gebeurde deze transformatie, en hoe verhield die zich met gelijktijdige evoluties in de politieke en culturele situatie in België?
Met deze virtuele gidsbeurt gaan we dieper in op de geschiedenis van VOEM, en de manier waarop die zich verhoudt tegenover de geschiedenis van migratie in België sinds de jaren 1960. Vervolgens bespreken we in een panelgesprek breder de rol van migrantenzelforganisaties in België, vroeger en nu.
Onze gids is de publiekshistorica en schrijfster Tina De Gendt. Ze is gespecialiseerd in migratiegeschiedenis en erfgoed in superdiversiteit. Tussen 2018 en 2023 reisde ze voor het Stadsmuseum STAM als historian in residence langs de Gentse poortwijken voor het erfgoedproject De Vierkante Kilometer, dat in 2024 werd bekroond met de European Heritage Award. Ze engageert zich sterk voor democratisering van erfgoed via participatieve projecten en publiceerde verschillende invloedrijke boeken, waaronder Turkije aan de Leie en De Poorten. In 2018 nam ze het archief van VOEM als eerste onder handen, wat resulteerde in Vanop de eerste rij. Van multicultuur naar superdiversiteit. Dertig jaar samenleven door de ogen van VOEM. Dit boek vormde de basis voor de vaste opstelling in Digidaar.
Voor het panelgesprek worden we vervoegd door Karim Ettourki, Ayşe Işçi, en Omar Ba, die ons vanuit hun jarenlange ervaring in het veld meer kunnen vertellen over de plaats van zelforganisaties in België.
Karim Ettourki was van 2008 tot 2013 lid van de onderzoeksafdeling van KADOC-KU Leuven. Van 2013 tot 2023 werkte hij binnen het centrum halftijds als consulent voor het erfgoed van etnisch-culturele minderheden, in combinatie met een halftijdse betrekking bij Archiefpunt, eveneens als consulent. Sinds 2023 is hij in KADOC expert ‘islam en divers cultureel erfgoed’ binnen de afdeling Dienstverlening en Expertisedeling.
Ayşe Işçi kwam in 1979 naar België. Ze is een gepensioneerde leerkracht, gaf jarenlang bi-culturele taallessen aan Turkse kinderen en begeleidde verschillende projecten binnen Stedelijk onderwijs Gent. Ze is een pionier van de vzw DHKD (Democratische Culturele Volksvereniging), oprichtster van vzw GTKB (Gentse Turkse Vrouwenvereniging) en ÇDF (Federatie van Vooruitstrevende verenigingen), en jarenlange strijder voor de rechten van minderheden in de samenleving. Samen met Freek Neirynck publiceerde ze in 2002 het reportage-fotoboek “Herinneringen” n.a.v. 40 jaar migratie, en met Sara Gielen schreef ze het boek “Meertaligheid: een troef!' in 2015. I.s.m. met Amsab-ISG realiseerde ze in 2023 een expo: 'Wij zijn nooit de Turken geweest. DHKD: 40 jaar op de barricade voor minderheden'.
Omar Ba is geboren in Senegal in de jaren 1970, en kwam permanent in België wonen in de jaren 1990. Daar zou hij actief worden bij tal van zelforganisaties, waaronder VOEM, Care en het Afrikaans Platform, een koepelorganisatie die Afrikaanse gemeenschappen vertegenwoordigde en zo een centrale rol speelde in de strijd tegen racisme. Hij werkt als diversiteitsconsultant, en heeft in het bestuur gezeten van het European Network Against Racism (ENAR), Africalia, en KifKif. Daarnaast droeg hij bij tot het ontstaan van het CINEMAF festival.
Inschrijven kan langs deze link. Het evenement zal online plaatsvinden in Digidaar.
